صورت معاملات فصلی

موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات مربوط به مالیات صورت معاملات فصلی می باشد و قانون گذار در این ماده قانونی به روشنی صورت معاملات و مالیات مربوط به آنها را تفسیر کرده است . در ماده ۱۶۹ قانون مالیات های فصلی آمده است:

کلیه شرکت ها و سازمان هایی که عملیات و رویداد مالی دارند باید صورت این معاملات را به طور کامل و جامع بدون هیچ گونه نقص یا کتمان تا ۴۵ روز پس از پایان هر فصل به سازمان امور مالیاتی اعلام نمایند در واقع مودیان باید در سال ۴ بار اقدام به تهیه صورت های مالی خود کرده و در مهلت مقرر به سازمان امور مالیاتی بفرستند تا مشمول جرایم مربوط به آن نگردند .

وضعیت معاملات کوچک در لیست معاملات فصلی

برای معاملات که گردش مالی عمده ای برای شرکت محسوب نمی شوند و جزو معاملات کوچک هستند ذکر صورت کامل و جزیی معامله لازم نبوده و فقط باید به صورت عنوانی و تایتل در یک مجموعه فهرست وار به سازمان امور مالیاتی ابلاغ گردند.

لزوم کد اقتصادی در ارسال معاملات فصلی

برای ارسال صورت معاملات فصلی باید سازمان ها و شرکت ها اقدام به دریافت کد اقتصادی نمایند و پس از اخذ کد اقتصادی صورت معاملات فصلی خود را با کد اقتصادی دریافت شده به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند . اگر کد اقتصادی دیر صادر شود و احتمال گذشتن زمان ارسال صورت معاملات فصلی وجود داشته باشد مودیان باید با نام و نام خانوادگی و کد ملی خود اقدام به ارسال صورت معاملات فصلی نموده و هیچ عذری در این خصوص پذیرفته نیست.

در ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم به دو گروه مشاغل بند الف و ب در این مورد اشاره شده است. مشاغل بند الف افرادی هستند که طبق قانون باید معاملات خود را در دفتر روزنامه و دفتر کل ثبت کنند و مشاغل بند ب هم سازمان ها و شرکت ها و افرادی هستند که موظفند معاملات خود را در دفتر درآمد و هزینه ثبت کرده و گزارشات کامل آن را داشته باشند.

مشاغل بند الف ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم چه مشاغلی هستند؟

برخی از این مشاغل که مشمول بند الف می شوند شامل : همه افرادی که کارت بازرگانی دارند، وارد کنندگان و صادر کنندگان کالا، افرادی که صاحب کارخانه و شرکت های تولیدی هستند و به واسطه انجام فعالیت تولیدی جواز و پروانه کسب دارند، افرادی که امتیاز بهره برداری از معادن را کسب کرده اند، همه شرکت های حسابداری و حسابرسی و خدماتی، بیمارستان ها و زایشگاهها و همچنین درمانگاهها و آسایشگاهها و مدارس هم باید صورت معاملات فصلی خود را ارسال کنند.

مشاغل بند ب ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم چه مشاغلی هستند؟

مشاغلی که مشمول بند ب ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم می شوند به شرح ذیل هستند: افرادی که کارگاههای صنعتی دارند، مشاوران و وکلای دادگستری، افرادی که به کار دلالی مشغولند، طلا و جواهر فروشان، افرادی که در کار خرید و فروش آهن هستند هم باید مدارک مذکور را در مهلت مقرر ارسال کنند.

عدم ارسال صورت معاملات فصلی چه جرایمی دارد؟

در ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم در خصوص جریمه عدم ارسال صورت معاملات فصلی آمده است : این تخلف و همچنین عدم ارسال کد اقتصادی و یا استفاده از کد اقتصادی شخص دیگر و همچنین دادن کد اقتصادی خود به یک نفر دیگر جریمه ای معادل ۱۰ درصد مبلغ معامله انجام شده در بر خواهد داشت. نکته دیگر در خصوص این موضوع ارسال دیرهنگام و بعد از مهلت مدارک است که باعث می شود ، یک درصد معامله ای که مدرک آن دیر ارسال شده مشمول جریمه شود.

مسئله ای که در ارسال صورت معاملات فصلی، مودیان باید مد نظر داشته باشند، دریافت کارت اقتصادی است و ارسال مدارک به سازمان امور مالیاتی باید به همراه کد اقتصادی ذکر شده در این کارت باشد تا مورد پذیرش قرار بگیرد. بدون دریافت کارت اقتصادی هیچ مدرکی از مودی در سازمان امور مالیاتی پذیرفته نمی شود.

نکته : اگر مودی درخواست کد اقتصادی کرده اما تا زمان تعیین شده برای ارسال مدارک کد اقتصادی آماده نشود، رافع مسئولیت او نبوده و باید مدارک را با نام و نام خانوادگی و کد ملی در مهلت تعیین شده ارسال کند.

انواع روش های ارائه صورت معاملات فصلی 

برای ارائه صورت معاملات فصلی به سازمان امور مالیاتی سه روش بر خط و غیر برخط  و لوح فشرده وجود دارد که مودیان می توانند با توجه به خواست و امکانات خودشان یکی از این سه روش را انتخاب نمایند. انتخاب هر یک از این روش ها و انجام مراحل آن باید توسط افراد متبحر و متخصص در این امر صورت گرفته و تمامی جزییات رعایت شود تا پس از بررسی سازمان امور مالیاتی شرکت یا بنگاه اقتصادی یا شخص مشمول جریمه های مرتبط نگردد .

۱- ارائه صورت معاملات فصلی به روش برخط یا آنلاین

در این روش مودیان باید قبل از هر چیز در سامانه ثبت اطلاعات ثبت نام کرده و نام کاربری و رمز عبور گرفته باشند پس از آن می توانند با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه شده و اطلاعات مربوط به معاملات فصلی مانند گزارشات خرید ، فروش ، ثبت اطلاعات مربوط به پرداخت قرارداد ها  یا عدم پرداخت آنها را وارد نمایند . پس از آنکه اطلاعات لازم وارد شد کاربر باید کد پیگیری گرفته و ثبت نهایی را انجام دهد لازم به ذکر است پس از ثبت نهایی و گرفتن کد پییگری امکان تغییر و اصلاح اطلاعات به هیچ وجه وجود نخواهد داشت .

۲- ارائه صورت معاملات فصلی به روش غیر برخط یا آفلاین

در این روش مودیان با خرید نرم افزارهای رایانه های موجود در بازار که مربوط به ثبت اطلاعات معاملات فصلی هستند در محل کسب و کار خود اقدام به تکمیل اطلاعات کرده و به صورت یک فایل آن را ذخیره می کنند و بعد از طریق اینترنت به سامانه ثبت اطلاعات معاملات فصلی سازمان امور مالیاتی وصل شده و به صورت یک جا این فایل را وارد سامانه کرده و ثبت می نمایند و کد پیگیری میگیرند . البته مودیان باید توجه داشته باشند فقط می توانند از نرم افزارهایی استفاده کنند که مورد تایید سازمان امور مالیاتی بوده و قالب و فرمت خاص را داشته باشد و تمامی اطلاعات و جزییات این معاملات در آن پیش بینی شده و قابل ثبت و ارسال نیز باشد .

۳- ارائه صورت معاملات فصلی به روش لوح فشره

مودیان و مشمولان قانون گزارش معاملات فصلی می توانند از روش سوم که لوح فشرده یا سی دی است استفاده کرده و  اطلاعات موبوط به معاملات فصلی خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند . در این روش مودیان با استفاده از فرمت های تعریف شده توسط سازمان اطلاعات خرید و فروش و قرارداد های خود را ثبت کرده و بوسیله یک سی دی یا لوح فشرده به سازمان امور مالیاتی ارسال می کنند.

تفاوت تجمیعی و تجمعی :

تجمعی یعنی ارسال اطلاعات معاملاتی که بدون توجه به طرف مقابل و کالا و خدمات همه اقلام به صورت مجموع ارسال می شود. این اقلام به دلیل اینکه ارزش استفاده در رسیدگی مالیاتی ندارند اینگونه ارسال می شوند. مانند فروش به مصرف کننده نهایی و یا معاملات زیر حد نصاب.

مثلا شما از شرکت x در طی یک فصل ۱۰ تا فاکتور خرید یا ۱۰ تا فروش دارید. مثلا به مبلغ ۱۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال ، می توانید تمام این فاکتورها را در یک ردیف در معاملات فصلی با اعلام اطلاعات اعلام کنید و نیازی نیست ۱۰ ردیف ایجاد کنید .

در خصوص تجمیع هم می توان گفت که ارسال اطلاعات مربوط به اشخاصی که موظف به ثبت نام بوده اند و در طول دوره با آنها معاملاتی داشته باشیم.

هدف در ارسال اطلاعات شناسایی مبالغ معامله شده می باشد که اینگونه اقلام صرفا در خصوص شخص مورد معامله می تواند به صورت تجمیع سه ماهه ارسال گردد.

به‌ عنوان مثال شما از ۱۰ نفر شخص حقیقی خریدهایی داشتید که هرکدام زیر مبلغ حد نصاب بوده است ، شما می توانید این ۱۰ معامله را در یک ردیف و به عنوان تجمیعی و یکجا اعلام کنید.