لوکا پاچیولی: پدر علم حسابداری و قهرمان کمتر شناخته شده رنسانس

بیوگرافی:

لقب لوکا پاچیولی: پدر علم حسابداری

نام کامل: فرا لوکا بارتولومئو دی‌پاچیولی

زاده ی: ۱۴۴۵ سانسپولکرو، جمهوری فلورانس

محل زندگی: ایتالیا

ملیت: ایتالیایی

تحصیلات: ریاضی‌دان – حسابدار

پیشه: راهب

درباره‌ی لوکا پاچیولی:

ریاضی‌دان و راهب فرقه فرانسیسکن بود. او سامانه حسابداری یا دوبل را ابداع‌ و تدوین کرد. به همین دلیل، وی را پدر حسابداری جهان می‌نامند. وی از دوستان نزدیک لئوناردو داوینچی بود.

مستند لوکا پاچیولی:

دوران رنسانس یا تولد دیگر، دورانی که دانش هنر را اهدا کرد و هنر خلاقیت را. و در پس همه این ها قهرمانان کمتر شناخته شده ای که هنوز پس از گذشت پانصد سال از آن دوران، زندگی ما را تحت تاثیر قرار میدهند.

یکی از آن قهرمانان لوکا پاچیولیست. کسی که بیشتر انسان ها او را نمیشناسند ولی همه ما وام دار آن چیزی هستیم که او به ما داده است. او را در جهان به نام پدر حسابداری می‌شناسند.

در سال ۱۹۹۰ فیلمی مستند با عنوان “لوکا پاچیولی قهرمان کمتر شناخته شده رنسانس”  به مدت ۲۷ دقیقه، درباره ی زمانه و زندگی لوکا پاچیولی، ریاضی دان قرن ۱۵ میلادی توسط جامعه پاچیولی و انتشارات ساوث وسترن منتشر شد.

خلاصه ای از زندگی پدر حسابداری جهان:

لوکا پاچیولی در استان توسکانی ایتالیا در شهر کوچکی به نام سانسپولکرو که در آن سال هاست از ماشین حساب، دورنگار و رایانه استفاده می‌شود، متولد شد.

آن زمان حسابداری نه فن محسوب میشد و نه دانش. ولی هدف پاچیولی ارتقا حسابداری به این هر دو جایگاه بود.

در آن دوران، تحصیلات فقط در دسترس اشراف، ثروتمندان و کشیشان بود. از آن جایی که او در خانواده‌ای فقیر متولد شده بود، در شهر خود به صومعه پیوست و تحصیلات خود را ادامه داد.

اما خیلی زود تصمیم گرفت راهی متفاوت را برگزیند. راهی که او را به موضوع مورد علاقه اش یعنی ریاضیات نزدیک می‌کرد.

او ابتدا نزد پیرو دلا فرانچسکا رفت. ریاضیدان و نقاش دوره رنسانس که هندسه رو به طور عینی در نقاشی هایش آورده است. او هر آنچه را که از هنر و علم میدانست با پاچیولی جوان در میان گذاشت. پاچیولی بر این باور بود که برای ارتقا زندگی خود، باید دوستانش را از میان بزرگان برگزیند. چرا که فقط آنانند که می‌توانند جایگاه او را در میان افراد سرشناس و مهم باز کنند.

چیزی که زندگی قهرمانان رنسانس از جمله پاچیولی را شکل می‌داد، تبادل ایده ها، به اشتراک گذاری اطلاعات و آشنایی با افراد سرشناس بود. از این رو پاچیولی با افراد زیادی ملاقات کرد.

دوران تدریس پاچیولی:

در سال ۱۴۷۵ تدریس ریاضیات را آغاز کرد. او همواره به اهمیت به کارگیری تئوری ها در عرصه عمل تاکید داشت. اصلی که زندگی و تدریس او بر پایه آن بود و موجب منحصر به فرد شدن او در بین هم عصرانش شده بود. وی بیش از دو دهه تدریس کرد.

 درباره کتاب سوما (Summa):

 با انتشار کتاب سوما جایگاه پاچیولی به عنوان یکی از چهره های متفکر در دوران رنسانس تثبیت شد. عنوان کامل این اثر حکایت از کتابی با موضوع حساب، هندسه و تناسبات دارد ولی بخش کوچکی از آن است که آینده ی اقتصاد را برای همیشه تغییر داد. بخشی که پس از آن باعث شد، لوکا پاچیولی به عنوان پدر حسابداری نامیده شود. در سوما پاچیولی نقش کاتالیزوری را ایفا می‌کند که گذشته را به آینده پیوند می‌زند.

آنچه او در بخشی از سوما توضیح می‌دهد، نحوه استفاده از حسابداری دو طرفه موسوم به حسابداری ونیزی، در ثبت معاملات تجاریست. استفاده از این روش امروزه عادی به نظر می‌رسد، ولی زمانی که پاچیولی آن را معرفی کرد یک فن بدیع و مبتکرانه به شمار می‌آمد.

حسابداری دو طرفه:

(سرمایه+بدهی=دارایی) این معادله ساده بنیان حسابداری ونیزی یا دو طرفه است، که او در سوما برای نخستین بار معرفی کرد.

آشنایی پاچیولی با لئوناردو داوینچی:

لئوناردو داوینچی پس از خواندن کتاب سوما از پاچیلوی خواست که نزد او به میلان برود و به او ریاضیات و تناسبات را بیاموزد.

رابطه ی بین آن ها هفت سال به درازا پیوست. رابطه ای منحصر به فرد و آکنده از همکاری های دو سویه ارزشمند.

پاچیولی در آن دوران هر آنچه از دانش پرسپکتیو میدانست و از استادش آموخته بود، به با داوینچی به اشتراک گذاشت. از آن سو داوینچی نیز مهارت استثنائی خود در طراحی تناسبات الهی را با او به اشتراک می‌گذاشت.

در نتیجه ی این همکاری ها، پاچیولی سیستم کلاسیک حروف رومی را محاسبه و تدوین کرد. شاهکار ماندگاری که، حاصل نگاه دقیق او و سرانگشتان هنرمند داوینچیست.

رساله تناسبات الهی دومین رساله ی مهم او بعد از سوماست که در زمینه ی ریاضیات، هندسه و تناسبات نوشته شده است. این کتاب دربردارنده ی اشکال هندسی بی نظریسیت که به قلم سحرآمیز داوینچی طراحی شده اند.

یکی دیگر از شاهکار های همکاری داوینچی و پاچیولی، نقاشی شام آخر است. از این اثر به عنوان مشهورترین نقاشی دوران رنسانس یاد می شود. در آن داوینچی تمام اصول پرسپکتیو و تناسبات مورد اشاره در سوما و رساله ی تناسبات پاچیولی را رعایت کرده است.

بخش پایانی زندگی پاچیولی:

او پس از آن به تدریس ادامه داد و یازده جلد کتاب در موضوعات، جبر، حسابداری، شطرنج و … تالیف کرد.

او در آخر به عنوان مدیر صومعه به زادگاهش بازگشت و در ۷۲ سالگی درگذشت.

مستند لوکا پاچیولی:

فیلم مستندی از داستان زندگی این نابغه ریاضی و حسابداری در سال ۱۹۹۰ تهیه شده است. که می توانید آن را در کانال آپارات حسابفا ببینید. برای دیدن نسخه کامل و زبان اصلی این مستند جذاب اینجا را کلیک کنید.

همچنین نسخه دوبله شده این مستند از کانال آپارات انجمن حسابداری خبره ایران در دسترس است.