همه چیز درمورد سامانه مودیان مالیاتی

سامانه مودیان مالیاتی چیست؟

سامانه مودیان مالیاتی با هدف یکپارچه‌ سازی اطلاعات مربوط به مودیان مالیاتی راه‌اندازی شده است. شرکت‌ها بر اساس قوانین تسهیل سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، باید تکالیف خود را برای اتصال به این سامانه و ارسال صورت‌حساب الکترونیکی انجام دهند. ثبت‌نام، دریافت کد یکتا و فایل امضای الکترونیکی از مراحل این فرآیند می‌باشد. دسترسی به سامانه مودیان از آدرس tp.tax.gov.ir امکان‌پذیر است. این سامانه تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور است و هدف از اجرای آن، جلوگیری از فرار مالیاتی و ارتقاء تطابق با قوانین مالیاتی، جمع‌­آوری و یکپارچه سازی اطلاعات مربوط به مودیان مالیاتی می‌باشد. در قانون جدید سامانه مودیان، مودیان مالیاتی باید در تاریخ‌­های مشخصی صورتحساب­‌های فروش خود را در سامانه بارگذاری کنند. در این سامانه هر مودی دارای یک کارپوشه با اطلاعات پرداخت خود است. مشمولین این قانون ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان و ایجاد کارپوشه اختصاصی هستند.

اگر در رابطه با مفهوم مالیات، ذهن شما درگیر سوالاتی است، مقاله مالیات را در وبلاگ حسابفا دنبال کنید.

ویژگی‌­های سامانه مودیان مالیاتی:

این سامانه مالیاتی دارای ویژگی‌هایی اساسی است که جهت جلوگیری از فرار مالیاتی و تسهیل ارتباط مالیاتی شرکت‌ها تدارک یافته است. این سامانه تحت نظارت و مدیریت سازمان امور مالیاتی است و مرجعی برای ثبت، صدور و استعلام صورتحساب­‌های افراد است. برخی از ویژگی‌های این سامانه عبارتند از:

• کارپوشه اختصاصی، به هر مودی یک کارپوشه اختصاص می‌یابد که این امکان را فراهم می‌کند تا اطلاعات مالیاتی به صورت مرتب و منظم با سازمان امور مالیاتی به اشتراک گذاشته شود.
• ثبت ‌نام الکترونیکی، صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی باید از طریق ثبت ‌نام الکترونیکی در سامانه، اطلاعات خود را اعلام و به تبادل با سازمان امور مالیاتی کشور بپردازند.
• ارسال صورت‌ حساب الکترونیکی، شرکت‌ها بر اساس قوانین تسهیل، موظف به ارسال صورت ‌حساب‌های الکترونیکی ب در موعد مقرر می‌باشند.
• کد یکتای حافظه مالیاتی، در این سامانه به هر مودی یک کد یکتا اختصاص داده می‌شود که جهت شناسایی دقیق و سهولت در ارتباط با سازمان مالیاتی استفاده می‌شود.
• فرآیند امضای الکترونیکی (CSR)، مودیان برای اتصال به سامانه و انجام تراکنش‌های مالیاتی نیاز به فایل امضای الکترونیکی (CSR) دارند که این فرآیند نیز در مقررات ثبت‌نام تعیین شده است.

اصطلاحات رایج پایانه فروشگاهی:

با توجه به مهم بودن این قانون و اصطلاحات مورد استفاده در آن، لازم است در ادامه برای درک بهتر مفاد و الزامات قانون این سامانه مالیاتی، با اصطلاحات کلیدی و پر کابرد آن بیشتر آشنا شویم که در ادامه به برخی اصطلاحات رایج آن خواهیم پرداخت.

• مودی:

شخص حقیقی یا حقوقی که در سامانه ثبت‌ نام کرده و اطلاعات مالیاتی خود را ارائه می‌دهد. مودی به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی است که در محدوده مقررات مالیاتی کشور قرار گرفته و موظف به اجرای تعهدات مالیاتی خود نسبت به دولت است. این افراد بر اساس قوانین مالیاتی مشخص، اطلاعات مالیاتی خود را در سامانه به اشتراک می‌گذارند و از ویژگی‌ها و اصطلاحات مرتبط با این سامانه استفاده می‌کنند تا فعالیت‌های مالیاتی خود را اداره کنند.

• کارپوشه:

فضای اختصاصی، که به هر مودی اختصاص می‌یابد و اطلاعات مالیاتی در آن ثبت می‌شود. این کارپوشه به عنوان یک فضای ذخیره‌سازی الکترونیکی برای اطلاعات مالیاتی هر مودی عمل می‌کند و اطلاعات مربوط به تبادل مالیاتی با سازمان امور مالیاتی در آن ثبت می‌شود.

• ثبت‌نام الکترونیکی:

فرآیند ثبت ‌نام در این سامانه، از طریق ارائه اطلاعات الکترونیکی است که در این فرآیند، مودیان باید اطلاعات مورد نیاز خود را به صورت الکترونیکی و با استفاده از فرم‌ها یا رابط‌های آنلاین وارد کنند. این اطلاعات ممکن است شامل جزئیات شخصی، اطلاعات مالی، و سایر اطلاعات مرتبط با مودی باشد. با ارسال این اطلاعات و تکمیل فرآیند ثبت‌نام الکترونیکی، به مودیان مهلت داده می‌شود که توسط مقررات مربوط در سامانه مودیان فعالیت کنند و تعهدات مالیاتی خود را به‌روز نگه دارند.

• کد یکتا:

شناسه یکتایی که به هر مودی اختصاص دارد و برای ارتباط با سازمان امور مالیاتی استفاده می‌شود. این کد به هر مودی، یعنی هر شخص حقیقی یا حقوقی، اختصاص می‌یابد و برای شناسایی دقیق و یکتا در تعاملات مالیاتی با سازمان امور مالیاتی کشور استفاده می‌شود. این شناسه الکترونیکی، هویت مودی را در سامانه مودیان مشخص می‌کند و به این شکل امکان ارتباط دقیق و سهولت در تبادل اطلاعات مالیاتی فراهم می‌شود. هر مودی باید این کد یکتا را در فرآیند ثبت‌نام و ارسال اطلاعات به سامانه مودیان استفاده کند تا فعالیت‌های مالیاتی خود را به صورت مشخص و شناخته شده انجام دهد.

• فایل امضای الکترونیکی (CSR):

فایلی که شامل اطلاعات امنیتی مودی می‌باشد و برای اتصال به سامانه استفاده می‌شود. فایل امضای الکترونیکی یا CSR  یک فایل مهم در فرآیند امضاء دیجیتال است. این فایل حاوی اطلاعات متعلق به شخص یا سازمان مودی می‌باشد و برای درخواست یک گواهی امنیتی از یک مرکز اعتبارسنجی ارسال می‌شود. اطلاعات موجود در یک CSR شامل کلید عمومی متعلق به یک جفت کلید عمومی و خصوصی، اطلاعات شخص یا سازمان و الگوریتم های رمزنگاری است. CSR توسط مودی برای ثبت نام در سامانه مودیان و ارتباط امن با سازمان امور مالیاتی استفاده می‌شود. با دریافت گواهی امنیتی از مرکز اعتبارسنجی، مودی می‌تواند از طریق این گواهی به سامانه متصل شود و تراکنش‌های امنی را انجام دهد.

• قانون تسهیل سامانه مودیان:

قانونی که تغییرات و تسهیلات در سامانه را تعیین و اجرا می‌کند. قانون تسهیل به عنوان یک قانون قابل اجرا تعیین می‌کند که چگونه تغییرات و تسهیلات در سامانه مالیاتی اعمال می‌شوند. این قانون ممکن است شامل اصلاحات در فرآیندها، الزامات ثبت‌نام، امنیت داده‌ها و سایر جوانب مرتبط با تبادل اطلاعات مالیاتی باشد. براساس این قانون، اصول و مقرراتی به منظور تسهیل در اجرای سامانه مودیان مالیاتی تعیین می‌شود.

• پایانه‌های فروشگاهی:

مفهومی که به تجهیزات و نرم‌افزارهای مرتبط با انتقال اطلاعات مالیاتی از فروشگاه‌ها به سامانه مودیان اشاره دارد. درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که به شبکه رایانه و دستگاه کارتخوان بانکی متصل شود جزو دسته پایانه فروشگاهی هستند. در زمان اصلاح یا ابطال صورتحساب ارسالی، شماره منحصر به فرد مالیاتی فاکتور اصلی به عنوان شماره منحصر به فرد مالیاتی مرجع در صورتحساب اصلاحی و ابطالی قرار می­‌گیرد.

• حافظه مالیاتی:

حافظه مالیاتی به عنوان یک حافظه الکترونیکی مورد استفاده در قوانین پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، برای ثبت و نگهداری اطلاعات صورت‌حساب‌های الکترونیکی استفاده می‌شود. این حافظه تحت نظارت سازمان امور مالیاتی قرار دارد و با شناسه یکتا حافظه مالیاتی، اطلاعات مربوط به مودیان جهت ارسال به سامانه مودیان ثبت می‌شود. این فرآیند به دقت و سهولت در تبادل اطلاعات مالیاتی کمک می‌کند..

• صورت‌حساب الکترونیکی:

فاکتورها و صورت‌حساب‌های مودیان که به صورت الکترونیکی به سامانه ارسال می‌شود.

مشمولین قانون سامانه مودیان و پایانه فروشگاهی:

مشمولان این قانون مالیاتی به افراد حقیقی و حقوقی اشاره دارد که موظف به انجام تعهدات مالیاتی خود نسبت به دولت هستند. این افراد به عنوان “مودی” در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام می‌شوند. تعریف دقیق افراد مشمول ممکن است بر اساس قوانین مالیاتی مربوط به هر کشور متغیر باشد، اما در کل، افراد حقیقی شامل کارآفرینان، کارمندان مستقل و سایر افرادی که درآمد شخصی هستند و افراد حقوقی شامل شرکت‌ها، سازمان‌ها، وابستگی‌های مالی، و سایر نهادهای حقوقی که درآمد و فعالیت‌های مالیاتی خود را دارند. مشمولین معمولاً باید اطلاعات مالیاتی خود را در سامانه مودیان مالیاتی ثبت کرده و تعهدات مالیاتی خود را اجرا کنند.

تغییرات سامانه مودیان در راستای قانون تسهیل:

تغییرات مهمی که از تصویب قانون تسهیل سامانه مودیان به وجود آمده است، این تغییرات عبارتند ازتغییر در تاریخ فراخوان‌ها و تکلیف صدور صورت‌حساب الکترونیکی. تاریخ‌های فراخوان‌ها برای ثبت‌نام و عضویت در سامانه مودیان تغییر کرده و افراد حقیقی و حقوقی از ابتدای مهرماه ۱۴۰۲ مشمول عضویت شدند. افراد حقیقی ملزم به ارسال صورت‌حساب الکترونیکی از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۲ هستند. این تکلیف بر اساس گروه‌بندی صاحبان مشاغل بر اساس نوع و حجم فعالیت تعیین می‌شود، شامل صاحبان مشاغل با حجم فروش بیشتر از ۱۸۰ میلیارد ریال، اشخاص حقیقی مشمول ماده ۲ بند ط تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و دیگر افرادی که شرایط مشخص شده را دارا هستند. این تغییرات نشان از تلاش در جهت بهبود فرآیندها و ارتقاء سامانه مودیان مالیاتی دارد.

تاریخ لازم الاجرا شدن قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان:

تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان بستگی به نوع شرکت دارد. با توجه به مواعد مشخص شده، هر گروه از شرکت‌ها در تاریخ مشخصی موظف به ثبت‌نام در سامانه مودیان و ارسال صورتحساب الکترونیکی خود خواهند بود. عدم رعایت این تاریخ­ها می‌تواند منجر به کاهش منابع اختصاصی سازمان امور مالیاتی شده و در صورت تأخیر از تعهدات، جرایم مالیاتی برای افراد مشمول ممکن است اعمال شود. در زیر توضیحات مربوط به زمان‌بندی بر اساس نوع شرکت آمده است:

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، شرکت‌های دولتی و دستگاه‌های اجرائی تا تاریخ ۱ مهرماه ۱۴۰۲

و سایر اشخاص حقوقی تا تاریخ ۱۰ دی‌ماه ۱۴۰۲

صورتحساب‌های خارج از سامانه مودیان

تا پایان سال ۱۴۰۳، صورت‌ حساب‌هایی که در این سامانه صادر نشده‌اند، قابل قبول است. در این صورت، سازمان امور مالیاتی در پایان هر دوره مالیاتی برای مودی اظهارنامه‌ای تهیه می‌کند و مودی می‌تواند یک ماه مهلت داشته باشد تا صورت‌حساب‌هایی که در سامانه ارسال نشده‌اند را در اظهارنامه خود وارد و به‌روزرسانی کند و اظهارنامه را تکمیل و به‌روزرسانی کند و از طریق سامانه مودیان به سازمان امور مالیاتی ارسال کند. در مورد فراخوان‌های جدید قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷، سازمان امور مالیاتی مکلف است تا پایان سال ۱۴۰۳ آن دسته از مودیان مالیاتی را که تا زمان تصویب این قانون فراخوان نشده‌اند، مطابق فراخوان‌های جدید که به پیشنهاد ریاست سازمان امور مالیاتی و به تأیید وزیر اقتصاد خواهد رسید، به تدریج فراخوان کند.

جرائم عدم اجرای قانون سامانه مودیان:

قانون‌گذار با معرفی جرائم سنگین برای عدم رعایت مقررات سامانه مودیان، سعی در اطمینان حاصل کردن از اجرای این قانون دارد. تخلفاتی که باعث ایجاد جرائم می­شود عبارتند از:

• عدم عضویت در سامانه مودیان
• عدم استفاده از پایانه فروشگاهی
• عدم استفاده از حافظه مالیاتی
• استفاده از حافظه مالیاتی دیگران برای خود
• استفاده از حافظه مالیاتی خود برای دیگران
• عدم اعلام شماره‌حساب‌های بانکی واحد اقتصادی که گردش مالی را با آن‌ها انجام می‌دهد

در صورت مرتکب شدن هر یک از این تخلفات، مودی موظف به پرداخت جریمه برابر با ۱۰ درصد مبلغ فروش یا ۲۰ میلیون ریال (هرکدام که بیشتر باشد) می‌شود. این جرائم می‌تواند خسارات جبران‌ ناپذیری برای مودیان ایجاد کند، زیرا جریمه مهم‌تر از دست دادن معافیت، نرخ صفر و مشوق‌های مالیاتی موجود در قانون مالیات‌های مستقیم است. همچنین، جریمه برای عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار یا مخدوش کردن آن نیز برابر با دو درصد فروش انجام شده یا بیست میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) است. توجه داشته باشید که ارقام مربوط به جرائم با توجه به تورم سالانه تجدید و اعلام می‌شوند و سازمان امور مالیاتی نمی‌تواند ۵۰% از این جرائم را بخشودگی کند.

مراحل ثبت نام و ورود به سامانه مودیان:

برای ثبت نام در سامانه و دسترسی به امکانات مربوط به این سامانه، شما باید مراحل زیر را طی کنید:

• ثبت‌نام در نظام مالیاتی و تشکیل پرونده:

ابتدا باید در نظام مالیاتی ثبت‌نام کنید و پرونده‌ای برای شما ایجاد شود. ثبت‌نام اولیه در نظام مالیاتی برای ایجاد پرونده مالیاتی اجباری است و برای استفاده از سامانه مودیان نیز این پرونده لازم است. پس از ثبت‌نام در نظام مالیاتی و ایجاد پرونده، شما می‌توانید به مراحل بعدی ارتباط با سامانه مودیان مالیاتی بپردازید. برای ثبت نام لازم است به سایت my.tax.gov.ir مراجعه کنید.

• دریافت گواهی امضای الکترونیک:

سپس باید گواهی امضای الکترونیک خود را از مراکز معتبر و مرتبط با سازمان امور مالیاتی دریافت کنید. این گواهی به شما اجازه ارسال اطلاعات الکترونیکی و امضاء الکترونیک را می‌دهد. این مرحله مهم برای ایجاد امکان امضاء الکترونیک و ارسال اطلاعات الکترونیکی به سامانه مودیان مالیاتی است. پس از دریافت گواهی امضای الکترونیک، مراحل بعدی از جمله دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی و شناسه کالاها و خدمات را می‌توانید انجام دهید تا بتوانید به صورت کامل از امکانات سامانه مودیان استفاده کنید. برای دریافت گواهی امضای الکترونیک باید به سایت gisa.ir مراجعه کنید.

• دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی:

باید شناسه یکتای حافظه مالیاتی خود را از سازمان امور مالیاتی دریافت کنید. این شناسه برای شناسایی و ثبت اطلاعات مالیاتی شما استفاده می‌شود. بعد از این مراحل، با دریافت توکن سامانه مودیان، شما می‌توانید اطلاعات مالیاتی خود را به‌ روز کنید و صورتحساب الکترونیکی ارسال کنید. این مرحله بعد از استخراج کلید عمومی از توکن امضای الکترونیکی انجام می­شود. با استفاده از کلید عمومی به سایت my.tax.gov.ir رفته و شناسه یکتای حافظه مالیاتی را از کارپوشه خود دریافت می­کنید.

• دریافت شناسه کالاها و خدمات:

در نهایت، شما نیاز دارید که شناسه کالاها و خدمات خود را از سازمان امور مالیاتی دریافت کنید. این شناسه برای ثبت و ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی مرتبط با کالاها و خدمات شما استفاده می‌شود. پس از دریافت توکن سامانه مودیان و احراز هویت، حالا با درخواست شناسه کالاها و خدمات می‌توانید برای ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی آماده شوید. شناسه کالا و خدمات در واقع کدهایی هستند که سازمان امور مالیاتی به کالا و خدمات کختلف اختصاص می­دهد و شامل شناسه عمومی کالا و خدمات یا شناسه اختصاصی کالا و خدمات است. برای دریافت شناسه عمومی کالا و خدمات به سایت stuffed.tax.gov.ir مراجعه کنید و برای دریافت شناسه اختصاصی کالا و خدمات به سایت ntsw.ir مراجعه کنید. پس از طی کردن این مراحل، شما می‌توانید به سامانه مودیان مالیاتی وارد شده و از امکانات آن بهره‌مند شوید.

چگونگی ارسال فاکتور :

بعد از تکمیل مراحل ثبت نام، مودیان می‌­توانند صورتحساب­‌های الکترونیکی خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. ارسال فاکتور به سامانه به سه روش ارسال مستقیم توسط مودی، ارسال توسط شرکت‌­های معتمد و ارسال توسط سامانه‌­های دولتی می­‌تواند انجام شود. در صورتی‌که خود مودیان قصد داشته باشند فاکتورهای خود را مستقیما به سامانه مودیان ارسال کنند می­‌توانند از نرم افزارهای واسط سامانه مودیان کمک بگیرند. نرم افزار حسابداری آنلاین حسابفا، یک نرم افزار واسط است که کاربران می‌توانند با استفاده از آن به صورت کاملا رایگان، فاکتورهای خود را به سامانه ارسال نمایند.

در همین رابطه ببینید؛

ویدیویی آموزشی سامانه مودیان در حسابفا

شرکت­‌های معتمد :

شرک‌ت­های معتمد ، شرکت‌­های مورد تایید سازمان امور مالیاتی کشور هستند. وظایفی از قبیل آموزش و ارائه تجهیزات به مودیان برای ارسال صورتحساب به سامانه دارند و خدماتی مانند صدور صورتحساب الکترونیکی، ثبت معاملات، ارائه مشاوره و دریافت استعلام از سامانه را بر عهده دارند. شرکت‌های معتمد خود به سه دسته تقسیم می­‌شوند که هر کدام دارای مسئولیت‌­های متفاوتی از قبیل راه اندازی پایانه های فروشگاهی و آموزش حقوق و تکالیف قانونی و مشاوره  مالیاتی هستند.

• نوع اول شرکت‌­های معتمد موظف هستند پایانه­‌های فروشگاهی و حافظه مالیاتی را راه اندازی کنند و نحوه استفاده از آنها را آموزش دهند.
• نوع دوم شرکت­‌های معتمد وظایفی مثل آموزش حقوق و تکالیف قانونی مودی، آموزش مقررات صدور صورتحساب، احراز تسلط مودیان در مورد حقوق و تکالیف قانونی آنها و احراز تسلط مودیان در مورد مقررات صدور صورتحساب الکترونیکی را بر عهده دارند.
• نوع سوم شرکت­‌های معتمد وظایف محدودتری مثل تهیه صورت‌های مالی و حسابرسی مالی ، مشاوره فنی و غیر عملیاتی و مشاوره مالیاتی دارند.

نرم افزار حسابداری حسابفا، رابط سامانه مودیان:

اتصال سریع و آسان نرم افزار حسابداری حسابفا، این امکان را در اختیار مودیان قرار داده است که با صرف اندک زمان ممکن و بدون پرداخت هیچ هزینه اضافی، صورتحساب‌های الکترونیکی خود را به سامانه مودیان ارسال کنند. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین حسابفا، کاربران می­‌توانند فاکتورهای خود را به صورت تکی یا گروهی در تاریخ­‌های مشخص به سامانه مودیان ارسال کنند. حسابفا امکان استخراج کلیدهای رابط بری ایجاد ارتباط بین نرم افزار و سامانه مودیان را دارد و به همین دلیل مودیان مالیاتی با استفاده از حسابفا دیگر نیازی به مراجعه به شرکت‌­های واسط ندارند. در حسابفا امکان مشاهده وضعیت فاکتورهای ارسالی و رفع خطاهای احتمالی نیز وجود دارد. علاوه بر موارد فوق امکاناتی مثل  امکان تعیین دستی نحوه تسویه فاکتور به صورت نقد یا نسیه و اصلاح و ابطال فاکتورها نیز وجود دارد.