حسابداری سبز

نقش حسابداری در حفاظت از محیط زیست 

یکی از مباحث مهم در حسابداری، مسئولیت های اجتماعی می باشد. با توجه به رشد زیاد جمعیت و محدود بودن منابع طبیعی، دغدغه حفاظت از محیط زیست و حفظ آن برای نسل های آینده متوجه همه جوامع از جمله جوامع صنعتی است. امروزه به این درک رسیده ایم که بعضی از خسارت ها جبران ناپذیر هستند، یا جبران آنها به زمان زیادی احتیاج دارد. مثل قطع بی رویه درختان برای تهیه کاغذ. حسابداری با زیرساخت های نظارتی می تواند به هر چه سبزتر شدن شرکت ها کمک کند. اخیرا حسابداری سبز مورد توجه مدیران و سرمایه گذاران بسیاری قرار گرفته است. آنها در صورتهای مالی خود از این مدل حسابداری استفاده می‌کنند. اما شمار زیادی از شرکت ها به ویژه کسب و کارهای کوچک به استفاده از حسابداری سبز تمایلی نشان نمی‌دهند.

حسابداری سبز (Green Accounting)

ایده حسابداری سبز زمانی مطرح شد که مردم ملاک ارزش گذاری یک اقدام را سودآوری آن می‌دانستند. در آن زمان، بنابر چنین معیارهایی، کشتن فیل ها برای عاجشان، تداوم صید نهنگ، تخریب جنگل ها برای تامین چوب های مستحکم به لحاظ اقتصادی معقول و مناسب بود. این ایده اولین بار در سال۱۹۸۰توسط یک اقتصاددان و استاد دانشگاه به نام پیتر وود  (Peter Wood)ارائه گردید.

هدف حسابداری سبز این است که کسب و کارها محیط زیست را به عنوان یک سرمایه در نظر بگیرند. و عملیات‌هایی که از سمت کسب و کارشان به محیط زیست آسیب می‌رساند را شناسایی و در گزارشات خود ثبت کنند. چرا که در چنین حالتی سهامداران نسبت به شناخت راه های کاهش و حذف هزینه ها ترغیب شده. و از این رو کمک قابل توجهی به حفظ محیط زیست خواهد شد.
حســابداری ســبز شامل مجموعه فعالیت هایی‌ست که باعث افزایش توان سیستم های حسابداری برای شناسایی، ثبت و گزارشگیری آثار ناشی از تخریب محیط زیست است.

حسابداری سبز در جهان

در اغلب کشورهای جهان حسابداری سبز شناخته شده است. و در شرکتهای بزرگ اجرا می‌شود. اما در شرکت های متوسط و کوچک بخاطر نداشتن سیستم های هزینه یابی دقیق، حسابداری سبز مورد توجه قرار نگرفته است. این مدل در ایران اما، تقریبا یک مدل حسابداری جدید و نوپا می باشد و نیاز به فرهنگسازی دارد.

تفاوت حسابداری سبز و سنتی چیست؟

در حسابداری سنتی توجه مدیران به طور کامل بر روی سود آوری است. و توجهی به محیط زیست و منابع طبیعی نمی‌شود. در واقع آسیب های کسب و کارها به محیط زیست به ثبت نرسیده است.
اما در حسابداری سبز، محیط زیست بعنوان یک سرمایه در نظر گرفته می‌شود. و تمامی عملیات‌هایی که از سمت کسب و کارها باعث آسیب به محیط زیست می‌شوند، به عنوان یک هزینه قابل قبول، گزارش می شوند.

مزایای حسابداری سبز

حسابداری سبز فوائد بسیار مهم دیگری نظیر کاهش هزینه‌ها و رعایت دقیق‌تر مسئولیت‌های اجتماعی را برای جامعه و موفقیت کسب و کارها در پی خواهد داشت. در زیر به چند نمونه از مزایای حسابداری سبز اشاره می‌کنیم:

• شرکت ها توانسته اند با استفاده از تصمیم های تجاری بهتر، سرمایه‌گذاری در صنایع سبز و بازطراحی فرایندها و محصولات خود هزینه های زیست محیطی را کاهش داده و یا حذف کنند. چرا که بعضی از این هزینه ها احتمال داشته باعث ایجاد هیچ ارزش افزوده ای برای سیستم یا محصول نگردند.
• با درکی صحیح از هزینه های زیست محیطی و آگاهی از عملکرد زیست محیطی فرایندها و محصولات تولیدی، می توان به بهبود هزینه‌یابی و قیمت‌گذاری محصولات کمک نمود. و شرکت ها را در طراحی فرایندهای محصول سازگارتر با محیط زیست یاری نمود.
• با تحقیقات انجام شده اثبات شده است که، محصولات سازگارتر با محیط زیست دارای مزیت رقابتی بیشتری در بازار می باشند.

هزینه‌های موردتوجه در حسابداری سبز

• هزینه‌های جلوگیری از آلودگی آب و هوا
• امکانات تصفیه آب و هوا
• هزینه‌های اقدامات انجام شده جهت به حداقل رساندن انرژی مصرفی و کاهش گرمایش زمین
• هزینه‌های مرتبط با حفظ آب و استفاده از آب باران و سایر منابع طبیعی
• هزینه فعالیت‌های تجدید محیط زیست (کمک به کم شدن آلودگی‌های خاک و آب‌های زیرزمینی و…)
• هزینه‌های مدیریتی حمایت از محیط زیست نظیر فعالیت‌های توسعه محیط زیست
• هزینه‌های حمایت از محیط زیست، از جمله مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند شرکت در سازمان‌های مرتبط با حفظ محیط زیست و…
• هزینه‌های حمایت از محیط زیست، مانند هزینه‌های مرتبط با تحقیقات و توسعه
• هزینه‌های مربوط به کسب و حفظ گواهی ایزو ۱۴۰۰۱

استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ چیست؟

استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ یا همان استاندارد مدیریت زیست محیطی الزاماتی را برای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آسیب رساندن آلاینده های شرکت ها به محیط دارد. و می‌تواند در تمام سازمان ها، چه تولیدی و چه خدماتی استقرار یابد. در واقع استانداردی سیستمی است. جهت هدایت و کنترل یک سازمان که در این راه به محیط زیست نیز توجه ویژه ای خواهد شد .این استاندارد همچنین می‌تواند پوشش دهنده بسیار خوبی به قوانین و مقررات دولتی درحوزه محیط زیست باشد. چرا که الزامات این استاندارد فراتر از قوانین و استانداردهای ملی است.